Baş Dönmesi
Vertigo Nedir ? Vertigo Nasıl Anlaşılır?
Halk arasında baş dönmesi ve sersemlik hissi olarak tanımlanan vertigo, kişinin kendisinin ya da çevresindekilerin döndüğünü hissettiği bir rahatsızlıktır. Sıklıkla sorulan “Vertigo Nasıl Anlaşılır?” sorusunu yanıtlamadan önce vertigo nedir bunu iyi anlamak gerekir.
Vertigo her ne kadar baş dönmesi olarak adlandırılsa da her baş dönmesi vertigo değildir. Vertigo hastalığı ataklar şeklinde gerçekleşir. Ataklar çok hafif şiddette baş dönmesine neden olabileceği gibi kişinin günlük hayatına devam etmesine engel olacak kadar şiddetli de olabilir. İç kulağın içinde yer alan ve denge organı olarak da bilinen vestibüler labirent, kanal yapılarından oluşur. İç kulak boşluğuna bağlı olan bu kanallarda yer alan vestibüler sinirler ya da farklı bir deyişle hareket algılayıcılar tüm hareketleri ve hareketsizlik durumunu beyne iletir. Bir diğer denge organı olan beyincikte veya iç kulakta var olan problemlerden dolayı baş dönmesiyle karakterize olan vertigo rahatsızlığı oluşur. Santral ve periferik olmak üzere iki farklı türü bulunur:
Santral Vertigo: Beyinde var olan problemlerden kaynaklanan vertigo türüdür. Tümör varlığından, beyin damar hastalıkları yani tıkanma, kanama, anevrizma gibi rahatsızlıklardan kaynaklanır.
Periferik Vertigo: İç ve orta kulaktaki denge merkezinin etkilenmesinden kaynaklanan vertigo türüdür.
Vertigo Belirtileri Nelerdir?
Vertigo belirtisi kişiden kişiye farklılık gösterse de kişide sıklıkla baş dönmesi, baş ağrısı, yorgunluk, hâlsizlik, mide bulantısı, kusma, konuşma güçlüğü, görme bozuklukları, çınlama ve işitme kaybı gibi semptomlar görülebilir. Periferik vertigoda baş dönmesi, çoğunlukla kafanın sabit tutulmasıyla son bulurken hafif bir baş hareketi ya da oturulan yerden kalkma gibi basit hareketler kişide baş dönmesinin tekrar görülmesine neden olabilir. Menier vertigo tipinde ise baş dönmeleri uzun sürelidir ve belirtiler çok daha şiddetlidir. Kulakta çınlama ve duyma kaybı ile karakterizedir.
Vertigo Nasıl Anlaşılır?
Baş dönmesi olarak da bilinen vertigonun hangi nedene bağlı olduğu ancak uzman doktor muayenesiyle anlaşılır. Doktor, hastanın anamnezini aldıktan sonra fizik muayene yaparak hızlı bir şekilde vertigo tanısı koyabilir. Bazı durumlarda işitme testi, nistagmografi, ultrason, BT, MR, BT anjiyo, MR anjiyo ya da kateter anjiyografi gerekebilir.
Dix Hallpike Manevra Testi Nedir? Nasıl Yapılır?
Vertigo tanısında kullanılan bir test olan Dix Hallpike manevra testi doktorun, kişiye baş ve vücut hareketleri ile yaptırdığı bir muayene şeklidir. Hasta karşıya bakar pozisyondayken doktor, hastanın başını 45 derece yana çevirir ve hastayı yatırır. Hastanın bu işlem sonunda baş dönmesi hissetmesi ve nistagmusun eşlik etmesi durumunda test pozitif olarak sonuçlanır.
Epley Manevrası Nedir? Nasıl Yapılır?
Benign paroksizmal pozisyonel vertigo (BPPV) tedavisinde kulak içi kristallerinin yerine oturtulması için uzman doktor tarafından yapılan manevralardan biridir. Hastanın başına ve vücuduna belirli açılarda pozisyon verilerek yapılan işlem sonrası kişinin şikayetleri son bulur.
Vertigo Neden Oluşur? Hangi Organımızla İlgilidir?
Vertigo, merkezi sinir sistemi ve iç veya orta kulak rahatsızlıklarından kaynaklanır. Grip, kızamık, kabakulak, diyabet, kan şekeri düşüklüğü gibi rahatsızlıkların yanı sıra Meniere hastalığı, akustik nörinom, MS, beyin kanaması ya da beyin damarlarında tıkanıklık gibi sebeplerden dolayı da oluşabilir.
Vertigo Nasıl Geçer? Tedavileri Nelerdir?
Vertigo, baş dönmesine neden olan hastalığın tedavi edilmesiyle ortadan kalkar. Söz gelimi, sıklıkla görülen BPPV, Epley manevrasıyla tedavi edilirken, santral nedenli vertigolar sebebe bağlı olarak nöroloji ya da nöroşirurji doktoru tarafından tedavi edilir.